حل معمای "سوئیفت" در هاله ای از ابهام

به گزارش موج رسا; چندی پیش و در حاشیه مراسم تحلیف روحانی علی‌اکبر ولایتی به عنوان عضو ناظر بر اجرای برجام در ایران با فدریکا موگرینی دیدار و گفت و گویی داشت که در وی در خصوص محتوای این گفتگو اظهار داشت: جلسه سازنده و مفیدی بود و در مورد مسائل هسته‌ای، منطقه‌ای و همکاری بین‌ ایران و اروپا بحث شد. نقاط مشترک زیادی بین ایران و اروپا است البته اختلافاتی هم در بین است که غیر منتظره نیست.

وی یکی از محورهای گفتگوی خود را به مسائل بانکی و ارتباط بانک های ایران با بانک های جهانی اختصاص داد و در این خصوص گفت که خانم موگرینی در مورد رابطه اتحادیه اروپا و ایران اظهار امیدواری کرد تا با توسعه روابط مشکلات موجود از جمله مشکلات سیستم بانکی را حل کنند و این امر با توجه به تعاملات کشورهای مختلف اروپایی که هم اکنون در ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند و با هم حتی نوعی رقابت هم دارند حل مشکلات سیستم بانکی ضروری بوده و در همین راستا آنها تلاش می‌کنند تا مسائل بانکی را حل کنند.

 آنچه که مشخص است مساله سوئیفت یکی از محورهای مهم گفتگو های دو جانبه ولایتی با فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بوده است؛ این در حالی بود که دولت و اقتصاددانان حامی دولت بارها تلاش کردند که نشان بدهند روابط ایران با بانک های خارجی عادی بوده و سوئیفت برقرار است.

 در راستای تطهیر برجام و اثبات ادعای رفع تحریم های بانکی، سید حسن سلیمی، نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی اخیراً اعلام کرده بود که اگر برخی انتقادمی کنند سوئیفت بانکهای بزرگ برای بانکهای ایرانی باز نشده است به این دلیل نیست که تحریم ها رفع نشده است به این دلیل است که بانکهای ما استاندادهای بین المللی را ندارند و شفاف نبودن گزارش های سیستم بانکی و عدم کفایت سرمایه طبق استانداردها از دلایل آن است!

 روحانی در اواخر سال گذشته و پنجاه و ششمین مجمع سالیانه بانک مرکزی اعلام کرده بود که سوئیفت گشایش یافته و برای اثبات آن هم بانک مرکزی برخی خبرنگاران را برده و به آنها نشان داده است که سوئیفت برقرار شده است.

 علی طیب نیا؛ وزیر امور اقتصادی و دارایی هم با اشاره به اینکه محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها سودآوری بانک‌ها را کاهش و توان ایفای نقش آنها را در نظام مالی متأثر ساخته بود گفت: قبل از تحریم‌ها ۶۰۰ بانک خارجی طرف معامله با ایران بودند که در دوران تحریم تعداد این بانک ها به ۲۹ مورد کاهش یافت.

 اما طیب نیا در جایی دیگر اعلام کرده بود که تنها 240 بانک خارجی با بانک‌های ایران روابط کارگزاری دارند؛ باید این سوال پرسیده شود که اگر تحریم ها برداشته شده‌اند چرا همچنان برای برقراری ارتباطات بانکی که یکی از دستاوردهای برجام بود همچنان مذاکره صورت می‌گیرد؟ و از طرف دیگر چرا از میان هزاران بانک خارجی تنها 240 بانک حاضر به برقراری ارتباط با ایران شده‌اند.

 اما حقیقت اصلی این است که با گذشت دو سال از اجرایی شدن برجام شواهد نشان می‌دهد که مشکلات مالی و بانکی همچنان پابرجا بوده و بانک های بزرگ از ترس آمریکا حاضر به نقل و انتقالات مالی با ایران نیستند.

 شاید بتوان یکی از مهم ترین اقدامات صورت گرفته توسط برخی کشورها مانند آمریکا در پسابرجام را ترساندن کشورها و بانکداران بزرگ به منظور برقراری روابط بانکی با ایران دانست. همچنین احتمال جریمه و اعمال محدودیت برای بانک های بزرگ خارجی در صورت ایجاد روابط با ایران و شفاف نبودن سیاست های آمریکا در قبال آن نیز در کُندی برقراری ارتباطات بین المللی بانکی موثر بوده است.

 هرچند بسیاری از دست اندرکاران دولتی معتقد هستند که این میزان ارتباط هم تا کنون خوب بوده اما باید در نظر داشت برقراری بی قید و شرط سوئیفت و ارتباطات بانکی یکی از تعهدات اصلی طرف مقابل ایران در مذاکرات بوده است.

نکته مغفول در این حلقه این است که پول نفت ایران که باید به صورت دلار به حساب ایران واریز شود در چرخه معیوب راه افتادن سوئیفت به چه سرانجامی مبتلا می‌شود؛‌بررسی این نکته شاید بتوان راز افزایش واردات در دولت یازدهم را برملا کند.